Who is سه درخت در گنج یابی خریدار شماست؟

با توجه به اشارات متون تاریخی مبنی بر وجود مسجد جامعی در شهر تاریخی اسفراین به همین منظور در محدوده معروف به منار تپه که تقریباً با متون تاریخی و گفتههای محلی برمسجد بودن صحه میگذاشت چندین فصل کاوش باستان شناختی صورت گرفت. پس از سلطان محمود، غزنویان با شکست از سلجوقیان در نبرد دندانقان رو به ناتوانی گذارده و چندی بعد بستر حوزه فرمانرواییشان به بخشهایی از هندوستان و افغانستان کنونی محدود شد. به همین جهت قلوه سنگهای پراکنده در دامنه کوه جمعآوری شده و در جای جای دامنه روی هم انباشته شدهاست. منظومه لیلی و مجنون به زبانهای مهم غربی ترجمه و منتشر شدهاست. در این زمان بود که ناصرالدینشاه قاجار و درباریانش، به همراه خدمتکاران راهی ییلاقات میشدند و خود را از گزند گرما و بیماری میرهاندند. آن اندازه بهیادماندنی که دیدن دوباره و چندبارهاش آرزویی ماندگار خواهد بود. بر اساس سنت رایج و باورهای مردم در زمانهای قدیم فریدون پادشاه پیشدادی به خونخواهی پدرش جمشید شاه ضحاک پادشاه را در سرزمین مازندران و در دماوند کوه به بند میکشد، مردم خبر این پیروزی را در شب با آتش زدن بوتهها به یکدیگر اطلاع میدهند؛ و فردای آن روز با برپایی جشن و مسابقه کشتی این پیروزی را گرامی میدارند.

در قسمت جنوب دره گل کیله شهرستانک، دقیقاً قسمتی که باغهای میوه در بالای کوه به پایان میرسد، قطعات معتنابهی از سفالهای قرمز رنگ با تمپرشن پراکندهاند. این قسمت از دره که کاملاً در دامنه کوه واقع شده به تپه شنستون معروف است. در قیاس با فرهنگ موستری دوره میانی، فرهنگ برادوستی (۴۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ سال پیش) توان ساخت انواع بیشتری از ابزارها را داشته و تکنیکهای پیشرفته تری برای ابزارسازی به کار گرفته است. این بنا که در حال حاضر فقط پایههای سه اتاق و قسمتی از سقف یکی از اتاقهای آن باقی مانده، با قلوه سنگ و ملاط ساروج ساخته شده و پوشش داخلی آن از گچ بودهاست. بعضی از متاخران از دو کلمه (ممطیر) و (مه میترا) چنین نتیجه گرفتهاند که: شهر بابل امروزی شهری بود پاک و مقدس، در نزدیکیهای دریا و برای جای داشتن (میترا بزرگ) یا (آتشکدهٔ میتر)، بومیان آن را (مهمیترا) یا جایگاه میترای بزرگ یا آیین مهر و میتراییسم مینامیدند. در دوران سلطنت آرتهیس جنگی بزرگ بین مادها و کادوسیان پیش آمد که منشأ این واقعه چنین است: فردی پارسی به نام پارسُد (Parsode) که از حیث دلاوری شجاعت معروف بود، نفوذی در دربار ماد یافت.

سارگون دوم شاه آشور در سال ۷۱۵ پیش از میلاد، وارد ماد شد تا چنانکه مدعی بود، به «هرجومرج» آنجا پایان دهد. ناصرالدینشاه از راه کالسکه رو شاهی به گردنهی آهار میآمد و از آنجا به شهرستانک سرازیر میشد! همان شب اردوی شاهی کوچ کرده هشت فرسنگبر سبیل ایلغار براندند و مقرر شد که از آنجا تا فریمان چهار فرسنگی اسفراین رفته و صباح روز سیم به عزم رزم اوزبکیه سوار شده به ظاهر اسفراین رسیدند و شب در ایره و فریمان به تهیه جنگ مشغولی فرمودند جبهه و سلاح و اسب یراق بملتزمین رکاب عطیه همی رفت اما از آن جانب فراریان اوزبکیه به عبدالمومن خان رسیدند و رسیدن شاه و گرفتاری سپاه شرح دادند اعیان اوزبکیه بهم برآمدند و دمدمه و همهمه درمیان طوایف درافتاد وهمان شش روز از موعد سپردن قلعه گذشته بود محمد ایلح چیان که رئیس امرا بود بپای قلعه آمده میرزا محمد سلطان را بخواند و بملایمت لختی با او سخنان نرم براند چنان اگرچه یک روز دیگر به وعده سپردن لمعه ماندهاست طریقه اخلاص و مودت چنان اقتضا کند که روزی قبل از موعد قلعه سپرده شود و مورد التفات خان ترکستان شوی میرضا محمد سلطان که از آمدن شاه ایران مطلع بود و پشت برکوه البرز داشت پاسخ داد که فردا رایت شهریار قزلباش درحوالی قلعه آشکار ورآید خوشتر آن است که درحضور پادشاه ایران و شهریار توران قلعه سپرده شود که از دو جانب مورد تحسین و آفرین شده باشم محمد ایله دانست که میرزا محمد سلطان از قرب جوار پادشاه ایران مستحضر است و کار از کار گذشته مراتب را به عبدالمومن خان اظهار کرده و در حرکت از پای قلعه و عدم مقابله با پادشاه قزلباش اصرار تمام نمودهاست او را به زین کرده بیاورند او را سوار نموده به در بردند از اهالی اردوی اوزبکیه تنی باقی نماند آن سبو شکست و آن ساقی نماند گوشاگوش و دوشادوش و زود از او دو تیزا تیز راه گریز گرفتند از راه ادکان رفته تا ارض اقدس جای توقف مصلحت ندانستند میرزا محمد سلطان از قلعه برآمده در منزل مذکور بهحضور سلطان ایران رسیده و حقیقت حال معروض داشت روز دیگر به پای قلعه اسفراین نزول اجلال واقع شد …

رودخانۀ شهرستانک که دو آب نیز نامیده میشود، با درازای حدود ۱۸ کیلومتر از رودخانههای حوضۀ دریاچۀ نمک قم به شمار میرود. رودخانۀ شهرستانک از شاخههای دائمی رودخانۀ کرج به شمار میرود. بومیها به آن «اُرس» یا «هورست» میگویند. بررسی سفالهای جمعآوری شده از داخل و اطراف بنا و همچنین بررسی نقشه، پلان و سبک معماری آن حاکی از اسلامی بودن آن است. این گسترهی رشکبرانگیز، آمیختهای از تاریخ و طبیعت است. طبیعت آن رویایی است و ریشههایش سیراب از تاریخی کهن. شهرستانک روستای کهنی است و دیرینگی آن دست کم به سدهی ششم هجری قمری (900 سال پیش) بازمیگردد. جایی که به دلیل حاصلخیزی منحصر به فرد خود، داریوم (Dareium) نامیده میشود. از زمینهای تپه شنستون برای کشتهای دیم استفاده میشود. به گفته پلینی ملتهایی که در اطراف دریای هیرکانی قرار گرفتهاند: در شرق کاسپی منطقه ای واقع شده است که با نام آپاورتن (Apavortene) شناخته میشود. با پایتخت 84 کیلومتر فاصله دارد و راه آن از جادهی زیبای چالوس میگذرد.